KEDÄ° HÄ°KAYELERÄ°
Yunan Mitolojisinde Kedi
21. yüzyıl kültürümüz eski mitlerin kalıntılarıyla doludur. Ä°ngilizce dili, “chimera”, “sfenks” ve “Leo” gibi Yunanca kedi temelli mitlerden ödünç alınan birçok kelimeyi kullanmaktadır. Bu üçünün bir ortak noktası vardır; hepsi Yunan mitolojisinde melez kedi yaratıklarıdır. Chimera, Sfenks ve Nemean Aslan veya Leo, kırsal kesimde insanlara zarar veren ÅŸiddetli bir aileden gelen soylu canavar kardeÅŸlerdi. AteÅŸ püsküren Chimera'nın gövdesi ve bir aslan başı, sırtında bir keçi kafası ve bir yılanın ya da ejderhanın arka kısmı vardı.* Sfenks'te bir kadının başı ve omuzları, bir aslan gövdesi ve bir kuÅŸun kanatları vardı ve insanları korkuturdu.* KardeÅŸleriyle karşılaÅŸtırıldığında, Nemean Aslan'ı yenmek nispeten kolaydı. Çift giriÅŸli bir maÄŸarada yaÅŸayan Aslan, Yunan kahramanı Herakles tarafından alt edilmiÅŸti.
Asya Mitolojilerinde Kedi
Koruyucu taÅŸ aslanlar ve bekçilik yapmaları, birçok kültürde yaygın olarak görülen bir kavramdır. “TaÅŸ aslan” anlamına gelen asil Çinli koruyucular Shishi'nin tarihi, Han Hanedanlığı'na (MÖ 206-MS 220) kadar uzanıyor. Shishi* daima çift halinde tasvir edilmiÅŸtir. Erkek (yang) saÄŸ pençesini oyulmuÅŸ bir küreye yaslar ve fiziksel yapıyı korur; diÅŸi (yin) sol pençesini bir yavru üzerinde tutar ve yaÅŸam döngüsünü sembolize eder. Koruyucu aslanlar, diÄŸer Asya kültürlerinde yaÅŸam ve ölüm temasıyla ilgili varyasyonlarla bulunur. Antik Asya mitolojisinde aslan, kaplan veya tekir fark etmeksizin, kedinin birincil rolü insan vücudu ve ruhun rehberliÄŸi ve koruyuculuÄŸudur. Evcil kediler mitolojide büyük kedilerin yanında yer alırlar. Tayland (Siam), Burma ve diÄŸer Asya ülkelerinden gelen efsaneler, bir keÅŸiÅŸin veya kraliyet insanının ruhunu ölümden sonra cennete taşıyan gemi olarak kedilere sahiptir. M.Ö. 1350'den M.Ö. 1767'ye kadar olan tarihlerde Siyam rahipleri, bir el yazmasını, Tamra Maew veya “Kedi Kitabı Åžiirleri” veya “Kedi Muameleleri”ni yazıya dökmüÅŸ ve resimlemiÅŸtir. Eser, tapınak kedilerine hayran kaldıklarını gösteren yüzlerce sayfa içermektedir. BaÅŸlangıçta Kraliyet Siyam kenti Ayudha'dayken, bugün el yazması Bangkok'taki Tayland Ulusal Kütüphanesinde bulunuyor.
Önemli kedi-insan tanrılar Asya mitolojisinde hüküm sürmüÅŸtür ve bu renkli masallar Hinduizm, Budizm ve Taoizm'den dini inançları güzelce açıklamıştır. "Evrenin Koruyucusu" olan Hindu tanrısı Vishnu, alacakaranlıkta kötülüÄŸü pusuya düÅŸürerek olumsuz güçleri tehdit ettiÄŸinde yeryüzüne düzeni saÄŸlayan baÅŸka bir aslan adam figürü Narasimha ÅŸeklinde dünyaya inmiÅŸtir. Vajrayana Budizm'in vahÅŸi aslan yüzlü koruyucusu Simhavaktra Dakini, insanları doÄŸru yolda yönlendiren ve gurur, ego gibi fiziksel engelleri ve manevi engelleri ortadan kaldıran bir kadın “gök yürüyeni”dir.
