top of page
British_museum,_Egypt_mummies_of_animals

Kedi ve İnsan: Kısa Bir Tarihçe

İnsanlarla yaşayan kediler için en eski arkeolojik kanıtlar, M.Ö. 7500 yılına kadar kediler de dahil olmak üzere çeşitli hayvan türlerinin gözlendiği Kıbrıs adasındadır. Bu kanıt, 9500-9200 yıl önce bir insanın yanına gömülmüş bir kedi mezarıydı*. Kedi olarak tanımlanması, yabanilik ve evcillik derecesinden dolayı, biyolojik tartışmaların konusu olsa da Haçilar, günümüz Türkiye'sinde M.Ö. 6000'lere ait kediye benzer bazı figürleri üzerinde taşıyan seramik kadın figürlerinin bulunduğu bilinmektedir. Uzun yıllar boyunca kedilerin evcilleşmesinin Mısır medeniyetine dayandığı düşünülmüştür (bkz: Mısır Mitolojisi'nde Kedi). Pek çok veri Mısır'daki kedi geçmişinin 6000 yıl öncesine kadar dayandığını göstermektedir. Sonrasında kedilerin evcilleştirildiğini kanıtlayan kedi çizimleri ve mumyaları bulunmuştur.

İnsanlara avcılık toplayıcılık döneminde eşlik eden köpekler yerleşik hayata geçilmesiyle birlikte yerlerini kısmen kedilere bırakmışlardır. Kediler farklı uygarlıklarda çeşitli anlamlar taşımışlardır. Mısır'da tanrıçalarda kedi figürlerini görürüz, Antik Roma'da ise kedi özgürlüğün simgesidir. Orta Çağ Avrupa'sında ise cadılık ve şeytanlıkla özdeşleştirilen kedilere zulmedildiği bilinmektedir. 1600'lere kadar yıkılmayan bu algı, insanlar ve kedilerin arasının bozulduğu karanlık ve vahşi bir dönemi doğurmuştur.

middle-ages-romantic-historically-facade

Günümüzde kedi, en çok tercih edilen evcil hayvanlardan biri olmasının yanında 21. yüzyılda hayatın aktığı internette de kendine önemli bir yer bulmuştur. Zamanında hiyerogliflerde, duvar resimlerinde, sonrasında yazılı metinler ve rönesans tablolarında, tarihin her döneminde insanların kendini ifade ettiği alanlarda karşımıza çıkan bu canlılar şimdi de insanların kendini ifade ettiği en popüler platformların vazgeçilmezi olmuşlardır. Her gün sokakta karşılaştığımız, mama verdiğimiz ya da sevdiğimiz, canlı canlı karşılaşmasak bile mutlaka sosyal medyada videolarına, fotoğraflarına hatta Whatsapp'ta stickerlarına denk geldiğimiz fenomenler haline gelmişlerdir.

bottom of page